Türkiye’de çalışma hayatı ve emeklilik sistemi köklü değişikliklerle yeniden şekilleniyor. 3600 ek gösterge düzenlemesinden 10 yıl primle 56 yaşında emeklilik modeline, esnek çalışmadan kısmi emekliliğe kadar birçok başlık gündemde.
Sosyal Güvenlik Sisteminde Kapsamlı Değişiklikler Yolda
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de emeklilik ve çalışma hayatına yönelik geniş çaplı düzenlemeler gündeme alındı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı öncülüğünde yürütülen reform paketi kapsamında hem kamu personelini hem de özel sektörde çalışanları doğrudan etkileyecek yenilikler masada.
Bu çerçevede öne çıkan başlıklar arasında 3600 ek gösterge artışı, esnek çalışma modelleri, 10 yıl prim ve 56 yaş şartıyla erken emeklilik gibi düzenlemeler bulunuyor. Aynı zamanda kadın çalışanlar, gençler ve özel sektörde kayıt dışılıkla mücadeleye yönelik adımlar da planlanıyor.
3600 Ek Gösterge Genişletiliyor
3600 ek gösterge, kamu görevlilerinin maaş, emekli ikramiyesi ve emekli aylığı hesaplamalarında temel belirleyici unsurlar arasında yer alıyor. Daha önce öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerini kapsayan düzenlemenin kapsamı genişletiliyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte:
- İdari personel
- Teknik hizmetler sınıfındaki çalışanlar
- Şube müdürleri ve veri hazırlama memurları gibi gruplar
ek gösterge artışından faydalanabilecek. Bu artış, hem mevcut maaşlara hem de ileride bağlanacak emekli maaşlarına olumlu yansıyacak.
10 Yıl Prim, 56 Yaş ile Kademeli Emeklilik
Gündemdeki en dikkat çekici konulardan biri de 10 yıl prim ve 56 yaş şartıyla getirilecek olan kademeli emeklilik modeli. Bu model özellikle uzun süre çalışma imkanı bulamamış ev kadınları, kısmi süreli çalışanlar ve belirli yaş grubundaki sigortalılar için tasarlanıyor.
Yeni modelin detayları şöyle:
- En az 3600 prim günü (10 yıl) olanlar
- 56 yaşını doldurmuş olmak
- SGK sistemine kayıtlı olmak
- Kadınlarda çocuk sayısına göre yaş indirimi imkanı
Bu şartları sağlayanlar, düşük maaşlı ancak erken yaşta emekliliğe hak kazanabilecek. Emeklilik yaşı ve prim gün sayısı arasında esnek bağ kurulması hedefleniyor.
Esnek Çalışma Modelleri Yaygınlaştırılıyor
Dijitalleşmenin ve uzaktan çalışma alışkanlıklarının artması, çalışma modellerinde esneklik ihtiyacını da beraberinde getirdi. Bu doğrultuda kamuda ve özel sektörde esnek çalışma modellerinin yasal zemine oturtulması için hazırlıklar yapılıyor.
Planlanan düzenlemeler şunları içeriyor:
- Uzaktan çalışma hakkının yasal güvenceye alınması
- Yarı zamanlı kamu hizmeti modeli
- Çocuklu ve yaşlı bakım sorumluluğu olan çalışanlara saat bazlı mesai
- Evden çalışma dönemlerinde sigorta primi işveren tarafından ödenecek
Bu modellerin devreye alınmasıyla iş gücüne katılım oranlarının artırılması, kadın istihdamının desteklenmesi ve iş-yaşam dengesinin sağlanması hedefleniyor.
Kayıt Dışılık ve Mikro Emeklilik Sistemi
Çalışma hayatına yeni dahil olan gençler ve kayıtsız çalışanlar için alternatif bir emeklilik yapısı kurulması planlanıyor. Mikro emeklilik adı verilen bu sistem, düşük gelirli veya aralıklı çalışan bireylerin de sosyal güvenlik sistemine entegre olmasını amaçlıyor.
Bu sistemde:
- Aylık çok düşük prim ödeyen çalışanlar da emekli olabilecek
- Devlet katkısı ile prim günleri desteklenecek
- Esnaf ve freelance çalışanlar için özel sigorta paketleri oluşturulacak
- Dijital platform çalışanları da sisteme dahil edilecek
Bu yapının, EYT sonrası oluşan dengesizlikleri azaltmaya yönelik olduğu belirtiliyor.
Kadın Çalışanlara Özel Düzenlemeler
Kadın istihdamını artırmak amacıyla doğum ve bakım yükümlülükleri dikkate alınarak özel teşvikler gündeme getiriliyor. Bu kapsamda:
- Doğum sonrası uzaktan çalışma hakkı
- 2 çocuk için 4 yıla kadar sigorta primi borçlanması
- Yarım gün çalışmalarda tam gün prim hakkı
- Aile yardımı alan kadınlara emeklilikte yaş indirimi
Bu hakların, kayıtlı kadın çalışan sayısını artırarak sosyal güvenlik kapsamını genişletmesi bekleniyor.
Yeni Reform Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Bakanlık tarafından hazırlanan taslak metin, Meclis komisyonlarına sunulmak üzere tamamlandı. 2025 yaz aylarında Meclis gündemine gelmesi ve yıl sonuna kadar yasalaşması bekleniyor. Yasalaşma sürecinin ardından yeni sistemin 2026 başı itibarıyla uygulanmaya başlaması öngörülüyor.
İlgili düzenlemeler hem kamu hem özel sektör çalışanlarını doğrudan ilgilendiriyor. Gelişmeleri yakından takip eden çalışanlar, özellikle emeklilik planlarını bu doğrultuda yeniden gözden geçirmeye hazırlanıyor.
İstersen bu içeriğe tablo veya infografik ekleyerek düzenlemeleri görsel olarak da özetleyebilirim. Talep edersen hazırlayabilirim.
